Inkijk in de administratieve boetebeslissingen van de FOD Economie

Article
BE Law
Expertise
Unfair Competition and Consumer Protection

Sinds 2021 heeft de FOD Economie de mogelijkheid om ondernemingen die inbreuken plegen op het economisch recht, zelf administratief te vervolgen (Boek XV WER). De FOD baseert zich bij het bepalen van de geldboete (in uitvoering van het EU-recht) op de wettelijke strafvorken, die variëren per type inbreuk en heel breed zijn. Daarbij kan ze rekening houden met alle verzachtende en verzwarende omstandigheden die ze relevant acht. Recent heeft de FOD van de mogelijkheid gebruik gemaakt om deze administratieve boetebeslissingen te publiceren, wat een inkijk geeft in de redenering van de FOD, en het ondernemingen in de toekomst hopelijk makkelijker maakt om in te schatten waaraan ze zich kunnen verwachten.

People crossing street cross-over

Tot 2021 had de FOD Economie twee opties bij een inbreuk op het economisch recht: ofwel het proces-verbaal onmiddellijk doorsturen naar het parket, ofwel eerst een administratieve schikking voorstellen (waarvan vrijwillige betaling de strafvordering doet vervallen), en bij niet-betaling daarvan het PV naar het parket doorsturen. Sinds 2021 is er nog een derde optie: administratieve vervolging door de FOD zelf, hetzij direct, hetzij na doorverwijzing door het parket wanneer dat beslist om niet te vervolgen. In dit laatste geval is een beroep bij de Raad van State mogelijk.

De FOD bepaalt het bedrag van de administratieve boete op basis van de strafrechtelijke vorken die, afhankelijk van het type inbreuk, een bedrag voorzien gaande van 208 tot 800.000 euro (de wettelijke opdeciemen meegerekend). De maximumstraf kan echter hoger liggen wanneer een bepaald percentage van de jaarlijkse omzet (naargelang het geval 4% of 6%) de wettelijke maximumstraf overschrijdt. Ook belangrijk is dat de boete kan worden verdubbeld in geval van herhaling van de inbreuk binnen vijf jaar.

Bij het bepalen van de administratieve boete wordt naast deze wettelijke strafvork ook rekening gehouden met de aard, ernst, omvang en duur van de inbreuk, de door de onderneming genomen maatregelen om schade voor consumenten te beperken of verhelpen, eerdere inbreuken door de onderneming, en andere verzwarende en verzachtende omstandigheden.

De FOD kan bovendien overgaan tot publicatie van de boetebeslissing. Een niet-nominatieve bekendmaking van deze beslissing is te allen tijde mogelijk. Een nominatieve bekendmaking, waarbij de identiteit van de overtreder wordt vermeld, is daarentegen enkel toegestaan wanneer dit noodzakelijk is om consumenten en ondernemingen te waarschuwen of te informeren over de handelspraktijken van de overtreder, of om toekomstige inbreuken te voorkomen. Voor inbreuken op de antiwitwaswetgeving geldt een specifieke regel: deze moeten altijd worden gepubliceerd met vermelding van zowel de aard en het type van de inbreuk als de identiteit van de verantwoordelijke natuurlijke of rechtspersoon, maar ook daar gelden uitzonderingen. De publicatie gebeurt in beginsel pas nadat de beroepstermijn bij de Raad van State is verstreken.

Sinds 2023 werden vijftien beslissingen gepubliceerd, waarvan vier nominatief. De opgelegde boetes varieerden tussen 750 euro tot 189.230 euro. Hieronder lichten we vier van de gepubliceerde beslissingen kort toe. 

Beslissing van 2 april 20241 – boete van 111.000 euro: Een niet bij naam genoemde onderneming beging tien verschillende inbreuken, waarvan acht op de Wet minnelijke invordering 2002 en twee op het Wetboek Economisch Recht. De eerste betroffen misleiding, schending van het privéleven, schending van de menselijke waardigheid, onjuiste juridische bedreigingen of onjuiste informatie over de gevolgen van wanbetaling, inning van niet voorziene of niet wettelijk toegestane bedragen, het niet respecteren van de wettelijke wachttermijn en het ontbreken van verplichte vermeldingen in een ingebrekestelling. De inbreuken op het WER bestonden uit handelen in strijd met de professionele toewijding en het niet in kennis stellen van de consument van het voornemen om voor het integrale opeisbare saldo de loonoverdracht uit te voeren.

Beslissing van 5 juni 20242 – boete van 56.850 euro: Les Meubles Pirotte beging acht inbreuken op het Wetboek Economisch Recht door niet aan haar informatieplicht te voldoen, haar prijs niet duidelijk aan te geven, systematisch aanzienlijke kortingen toe te kennen en onjuiste informatie te geven over de geldigheidsduur ervan, en op agressieve wijze consumenten te proberen overtuigen om hun goederen te kopen. De FOD besloot haar beslissing nominatief bekend te maken omdat de inbreuken herhaaldelijk werden gepleegd, ze een aanzienlijk risico inhielden voor de consument en het dossier werd opgestart op basis van een groot aantal meldingen.

Beslissing van 10 juni 20243 – boete van 65.470 euro: Lommelen werd deze boete opgelegd voor een combinatie van zeven inbreuken, bestaande uit miskenning van het herroepingsrecht, misleiding van de consument en zakelijke klanten, het niet leveren van goederen binnen de wettelijke termijn, en het niet vermelden van wettelijk vereiste informatie aan consumenten. De nominatieve bekendmaking volgt uit het feit dat er sprake was van herhaling, de inbreuken een aanzienlijk risico vormden voor consumenten, het dossier werd opgestart op basis van een groot aantal meldingen en het dossier een maatschappelijke weerklank kreeg.

Beslissing van 15 april 20254 – boete van 620 euro: Een niet bij naam genoemde onderneming beging twee inbreuken. Ten eerste bood zij goederen zoals groenten, fruit en frisdrank te koop aan aan consumenten zonder deze te voorzien van een prijsaanduiding. De tweede inbreuk betrof het te koop aanbieden van verse groenten en fruit zonder vermelding van het land van oorsprong, terwijl dit verplicht is volgens Verordening (EU) nr. 1308/2013. Bij het bepalen van de boete hield de FOD er rekening mee dat het om een kleine onderneming ging en het de eerste overtredingen waren.

Author(s)