Aandacht voor de bescherming van vennootschappen tegen ongewenste biedingen

Article
NL Law

Mede naar aanleiding van een reeks van (pogingen tot) ongewenste overnames van buitenlandse bieders op Nederlandse beursgenoteerde vennootschappen zoals PostNL, Unilever en AkzoNobel is er in Nederland – maar overigens ook in Europees verband – aandacht voor de bescherming van vennootschappen tegen ongewenste biedingen en de bescherming van vitale sectoren. In deze Corporate Update behandelen we de laatste ontwikkelingen op dit gebied.

Op 12 oktober 2017 is het Regeerakkoord “Vertrouwen in de toekomst” gepubliceerd. Hierin zijn drie maatregelen opgenomen waarmee de verschuiving van invloed van bepaalde activistische aandeelhouders die vooral gericht zijn op de korte termijn naar aandeelhouders en andere stakeholders die belang hebben bij waardecreatie op de lange termijn wordt beoogd:

  1. Een wettelijke bedenktijd van 250 dagen bij voorstellen tot strategiewijziging: beursgenoteerde vennootschappen die op de algemene vergadering te maken krijgen met voorstellen voor een fundamentele strategiewijziging krijgen de mogelijkheid om een bedenktijd van maximaal 250 dagen in te roepen, mits deze het kapitaalverkeer niet raakt. Gedurende de wettelijke bedenktijd dient de vennootschap verantwoording af te leggen aan de aandeelhouders over het gevoerde beleid en dient zij alle stakeholders die betrokken zijn bij de onderneming te raadplegen. Bovendien kan de maatregel niet worden ingezet in combinatie met beschermingsconstructies van de vennootschap zelf, zoals de uitgifte van preferente aandelen en prioriteitsaandelen. In antwoord op Kamervragen heeft de Minister van Economische Zaken en Klimaat verduidelijkt dat de wettelijke bedenktijd niet alleen zal zien op voorstellen voor fundamentele strategiewijziging maar ook op overnamebiedingen. Dit is in lijn met het kader zoals uiteengezet door de toenmalige Minister van Veiligheid en Justitie in zijn brieven van 20 mei 2017 en 4 juli 2017.
  2. Een specifieke bescherming voor vitale sectoren: in het Regeerakkoord wordt toegelicht dat aangewezen vennootschappen uit bepaalde vitale sectoren alleen met actieve goedkeuring kunnen worden overgenomen, eventueel aangevuld met bepaalde voorwaarden. Onderzocht wordt of dit beschermingsregime niet alleen voor de bestaande lijst vitale sectoren maar ook voor landbouwgronden en bepaalde regionale infrastructurele werken noodzakelijk is. In september 2017 publiceerde de Europese Commissie een concept Verordening ter bescherming van bedrijven die voor Europa van strategisch belang zijn tegen overnames. Met het voorstel beoogt de Commissie een nieuw EU-raamwerk op te zetten voor toetsing van buitenlandse investeringen op nationale veiligheid en openbare orde. In Nederland is begin 2017 een voorontwerp geconsulteerd op grond waarvan de Minister de mogelijkheid krijgt om overnames in de telecomsector te verbieden of terug te draaien. In dit verband wijzen wij ook op het door de onderzoekscommissie van de Radboud Universiteit gepubliceerde rapport 'Vitale Vennootschappen in Veilige Handen'.
  3. Een registratieplicht voor aandeelhouders: Grote beursvennootschappen (jaaromzet van meer dan EUR 750 miljoen) krijgen de mogelijkheid om aandeelhouders te vragen, wanneer zij meer dan 1% van het aandelenkapitaal bezitten, zich als grootaandeelhouder te laten registreren bij de AFM. Nu is een dergelijke registratie pas verplicht voor aandeelhouders met een belang van 3%.

Het Regeerakkoord borduurt voort op het kader zoals uiteengezet door de toenmalige Minister van Veiligheid en Justitie in zijn brieven van 20 mei 2017 en 4 juli 2017. Bovendien heeft de Tweede Kamer in juli 2017 een aantal moties aangenomen, waarin onder meer werd voorgesteld om een preventieve toets bij ongewenste biedingen op vennootschappen in te voeren binnen de vitale infrastructuursectoren die van groot belang zijn voor de nationale veiligheid of de economie en werkgelegenheid in Nederland.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat Wiebes laat in een brief van 12 december 2017 aan de Tweede Kamer weten dat een voorontwerp over de wettelijke bedenktijd in het eerste kwartaal van 2018 in consultatie kan worden gebracht. Met betrekking tot de vitale sectoren wordt eerst door middel van een ex-ante analyse bezien of overnames in sectoren met een vitaal proces kunnen leiden tot maatschappelijke ontwrichtingen en zo een bedreiging vormen voor de nationale veiligheid. Het doel is om deze analyses uiterlijk in het eerste kwartaal van 2018 af te ronden. Op basis van de bevindingen zal worden bekeken welke maatregelen nodig zijn, waarbij eveneens de eerder genoemde motie zal worden betrokken.